Otomatik Piyano

Kurt Vonnegut Jr.
Çeviren: İrma Dolanoğlu-Çimen
Özgün adı: Player Piyano, 1962
Metis Bilimkurgu

Sahaflarda dolaşırken bulduğum kitaplardan biri Kurt Vonnegut’un 1962 yılında yazmış olduğu Otomatik Piyano II. Dünya savaşı ile birlikte dünyadaki makineleşmeye başlamasını ve makinelerin insan rollerini ele almasını konu ediniyor. Bilimsel araştırmaların yapılmasının gerekliliği ancak bunun yanı sıra teknolojinin kötüye kullanılabileceği, gereksiz teknoloji kullanımıyla insanların nasıl anlamsızlaştıklarını çarpıcı bir biçimde vurgulayan roman, bilim kurgu grubunda yer alıyor.
Kitabın arka kapağında da yer alan,

“III. Dünya Savaşı sürerken, insanlara gerek kalmadan üretim yapmanın yolu bulundu. Sorun şu: insanlar ne yapacak?”

cümlesi de kitabın ana temasını oldukça güzel özetliyor.
Kitabı okurken, bir mühendislik üniversitesinde yetişmiş olan bir birey olarak da biraz kendimi sorgulamadan edemedim. Otomatik Piyano’da anlatılana nazaran sosyal bilimlerin de yer aldığı, insana hala ihtiyaç duyan bir dünyada olabildiğimiz aşikâr, elbette bu dünyada da insana verilen değer tartışma konusu. Yine de romanı okuyunca, bazen sistemin dışına çıkıp gerçekleri anlamanın gerekliliğini hissetmemek elde değil.
Otomatik Piyano’dan alıntı:

“…, bense uçurumdan aşağı yuvarlanmadan mümkün olduğunca kenarda kalmak istiyorum. Kenarda ortadan göremediğin bir sürü şey görüyorsun. Muhteşem, akla hayale gelmeyen şeyler – bunları önce kenardakiler görür.”